زگیل دستگاه تناسلی چیست؟
زگیل های تناسلی بیماری ویروسی است که به صورت برجسته یا هم سطح پوست در اطراف دستگاه تناسلی یا مقعد ایجاد می شود.
زگیل ها جداگانه یا به صورت خوشه ای تشکیل می شوند. ممکن است کوچک باشند، 5 میلی متر یا کمتر باشند، اگرچه در بعضی موارد به توده های بزرگ تبدیل می شوند. زگیل ها معمولاً به رنگ پوست یا تا حدی تیره هستند.
زگیل های تناسلی روی پوست و غشاهای مخاطی در ناحیه تناسلی یا مقعدی ایجاد می شوند.
در مردان، محل های شایع آلت تناسلی مرد، بیضه، و اطراف مقعد است.
در زنان، این محل ها شامل ولو، سطح داخلی واژن، دهانه رحم و اطراف مقعد است.
زگیل های تناسلی معمولاً دردناک نیستند، اما می توانند باعث خارش، قرمزی یا ناراحتی شوند و ممکن است منجر به خونریزی مخصوصا در درگیری مخاطی شوند.
این بیماری یکی از شایع ترین عفونتهای (STI) مقاربتی است.
زگیل های تناسلی در اثر عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می شوند.
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) چیست؟
ویروس پاپیلومای انسانی عامل شایعترین عفونت مقاربتی است. بیشتر زنان و مردان فعال جنسی در برخی از دوره های زندگی خود در معرض این ویروس قرار دارند. این ویروس روی پوست، دهانه رحم، اندام های تناسلی و برخی از قسمت های دیگر بدن تأثیر می گذارد.
HPV بیش از صد ساب تایپ مختلف دارد. بعضی از آنها می توانند منجر به زگیل های تناسلی شوند و برخی دیگر می توانند انواع سرطان را ایجاد کنند. داشتن HPV همچنین می تواند خطر سرطان دهانه رحم را افزایش دهد.
هر ساله، انسان های زیادی تحت سرطان های ناشی از HPV قرار می گیرند و متاسفانه عده زیادی از آنها از این بیماری می میرند.
در صورت بروز سرطان، آزمایشات پاپ اسمیر و سایر انواع غربالگری می تواند تشخیص زودهنگام را ارائه دهد. برای درمان هر نوع سرطان و جلوگیری از پیشرفت آن می توان اقداماتی انجام داد.
این سرطان ها شامل سرطان دهانه رحم، ولو، واژن، آلت تناسلی مرد، مقعد، دهان و حلق یا پایه زبان و لوزه ها است. ممکن است سالها یا ده ها سال طول بکشد تا سرطان ایجاد شود.
فرد نمی تواند از ظروف، صندلی های توالت، استخرها، صابون ها یا ملافه ها مبتلا به زگیل شود. با این حال، اگر شخصی قسمتی از بدن را که در آن زگیل وجود دارد لمس کند و سپس قسمت دیگری از بدن خود را لمس کند، می تواند باعث انتشار زگیل شود. به همین دلیل دستکاری کردن، خارش، تماس جنسی، و یا شیو کردن موهای قسمت مبتلا به زگیل تناسلی اصلا توصیه نمی شود.
برخی از عواملی که خطر ابتلا به ویروس HPV را افزایش می دهند شامل:
-
داشتن تعداد بیشتری شریک صمیمی
-
داشتن رابطه جنسی با کسی که چندین شریک زندگی صمیمی داشته است.
-
داشتن سیستم ایمنی ضعیف، به عنوان مثال، HIV یا پس از پیوند عضو
-
داشتن مناطقی از پوست آسیب دیده
-
داشتن تماس شخصی با زگیل یا مناطقی که در معرض HPV قرار گرفته است
علائم رایج زگیل دستگاه تناسلی عبارتند از:
-
زخم، برجستگی، تاول یا ضایعات روی پوست دستگاه تناسلی و اطراف آن گاهی برجستگی های زگیل خوشه ای و شبیه گل کلم هستند.
-
ضخیم شدن پوست آسیب دیده
-
تحریک یا التهاب
-
احساس خارش یا سوزش
عفونت HPV همیشه علائم ایجاد نمی کند - برخی از افراد بدون ایجاد زگیل به این عفونت مبتلا هستند. به همین دلیل، ممکن است تشخیص اینکه فردی HPV دارد، بسیار سخت و توسط ازمایشات ویژه و هزینه بر و گاه غیرممکن باشد.
در هر صورت، در مواردی که علت زگیل مشخص نیست، مراجعه به پزشک یا متخصص پوست برای تشخیص صحیح ضروری است. تشخیص کامل شامل معاینه فیزیکی است زیرا پزشک باید از مشخصات زگیل آگاهی داشته باشد تا بتواند آن را درمان کند.
زگیل های تناسلی چقدر شایع هستند؟
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) گزارش می دهند که عفونت با HPV، ویروسی که باعث ایجاد زگیل های تناسلی می شود، شایع ترین STI) sexually transmitted infections) است.
گفته می شود، فقط 10٪ از افرادی که با HPV تماس می گیرند دچار زگیل های تناسلی می شوند و بسیاری از افراد عفونت HPV دارند اما هیچ علامتی ندارند. بسیاری از تایپ های این ویروس توسط سیستم ایمنی بدن فرد خود به خود محدود میشود و از بین می رود.
CDC تخمین می زند که از هر 100 فرد بالغ جنسی 1 نفر حداقل زگیل تناسلی دارد.
هشدارها در مورد زگیل تناسلی حاصل از HPV
زگیل های حاصل از HPV اغلب بدون درمان هستند.
با این حال، داروهایی وجود دارد که می توان برای از بین بردن خود زگیل روی پوست استفاده کرد. اینها شامل اسید سالیسیلیک حذف برای زگیل های معمولی هستند، که میتوان بدون نسخه از داروخانه تهیه کرد (OTC).
داروهای تجویزی شامل:
پودوفیلین (ماده شیمیایی اعمال شده توسط پزشک)
Imiquimod (آلدارا، زایکلارا)
پودوفیلوکس (کندیلوکس)
اسید تری کلرواستیک (ماده شیمیایی اعمال شده توسط پزشک)
این داروها با نسخه پزشک و تحت نظارت پزشک استفاده میشوند.
در شرایط خاص، مداخلات جراحی ممکن است لازم باشد و شامل موارد زیر است:
کرایو تراپی (سرما درمانی): در این روش از نیتروژن مایع برای یخ زدگی نواحی غیرطبیعی استفاده می شود.
این ویروس به سرما حساس است و دردمای بسیار پایین نیتروژن مایع (196 درجه سانتی گراد) نابود میشود.
الکترو کوتر: جریان برق برای سوزاندن نواحی غیر عادی استفاده می شود.
لیزر درمانی: یک پرتو نور بافت ناخواسته را از بین می برد.
البته این ویروس به گرما مقاوم است و حتی ممکن در بخارات لیزر یا کوتر یافت شود. حتما باید اتاق مجهز به مکنده قوی دود باشد.
تزریق اینترفرون: به دلیل خطر بالای عوارض جانبی و هزینه آن به ندرت استفاده می شود.
عمل جراحی برای برداشتن.
بسیار مهم است که با توجه به نوع و محل زگیل تحت درمان با پزشک صحبت کنید که کدام روش درمانی بهتر است.
توجه به این نکته نیز مهم است که اگرچه ممکن است زگیل ها و تغییرات سلولی برداشته یا برطرف شوند، ویروس می تواند در بدن باقی بماند و به دیگران منتقل شود. هیچ درمانی برای حذف ویروس از بدن وجود ندارد.
درمان ها دردناک نیستند اما ممکن است باعث درد و تحریک برای چند روز شوند و داروهای مسکن بدون نسخه می توانند به شما کمک کنند.
ممکن است هفته ها یا ماه ها طول بکشد تا درمان ها جواب دهند. برای برخی افراد، درمان ها هم اثر نمی کنند. متاسفانه زگیل با هر روشی درمان شود احتمال عود مجدد آن بدلیل حضور ویروس در سطح پوست وجود دارد. البته با گذشت زمان میزان و لود ویروس موجود در سطح پوست کمتر میشود بطوری که در مطالعات اخیر نشان دادند بعد از گذشت ده سال در صورت عدم مواجه جدید با ویروس میزان ویروس HPV موجود در پوست ناحیه تناسلی فرد مبتلا بسیار اندک و نزدیک صفر خواهد شد.
همچنین، یک پزشک ممکن است همزمان از بیش از یک روش درمانی استفاده کند.
توصیه می شود صابون، کرم یا لوسیون هایی که باعث تحریک پوست می شوند، استفاده نشود چون باعث تحریک و پخش شدن ویروس می شود.
راه های جلوگیری از زگیل تناسلی چیست؟
افراد فعال جنسی می توانند از چند طریق خطر ابتلا به زگیل تناسلی را کاهش دهند.
استفاده از محافظت با مانع، مانند کاندوم، خطر را کاهش می دهد اما به طور کامل از بین نمی برد.
دریافت واکسن HPV یا گارداسیل می تواند از ابتلای فرد به انواع خاصی از ویروس از جمله مواردی که باعث زگیل تناسلی یا سرطان می شوند جلوگیری کند. مسئولان این واکسن را برای استفاده در افراد تا ۴۷ سال تأیید کرده اند.
در مقاله های بعدی بیشتر در مورد واکسن گارداسیل می خوانیم.
برای افراد فعال جنسی مهم است که به خاطر داشته باشند که فرد می تواند HPV را بدون اطلاع از ابتلا به آن - بدون وجود زگیل های تناسلی منتقل کند.
خصوصاً قبل از تماس با شریک جنسی جدید، انجام معاینات منظم STI مهم است.
راه تشخیص زگیل های تناسلی چیست؟
پزشک معمولاً می تواند زگیل های دستگاه تناسلی را در حین معاینه بدنی تشخیص دهد. این ممکن است شامل نگاه به داخل واژن یا مقعد باشد.
به ندرت، پزشک ممکن است برای آزمایش بیشتر از یک زگیل نمونه برداری کند، یک نمونه پوست کوچک یا بیوپسی و یا ممکن است نیاز به تعیین تیپ ویروس یا HPV typing توسط PCR باشد.
از آنجا که ظاهر شدن زگیل ها پس از تماس فرد با عفونت، اغلب زمان می برد، ممکن است پزشک از وی بخواهد که برای بررسی مجدد مراجعه کند.
برخی از زگیل های تناسلی به قدری کوچک هستند که پزشکان فقط با ابزاری به نام کولپوسکوپ می توانند آنها را تشخیص دهند. معاینه کولپوسکوپی گردن رحم و واژن یا آزمایش پاپ اسمیر می تواند به پزشکان در تشخیص این زگیل ها کمک کند.
نویسنده: بهنوش بهرامعلی
